robert eisingaHet was een prettig gesprek dat ik in 2012 voerde met dominee Robert Eisinga. Hij was voorganger bij de Bussumse wijkgemeente Sion, voortgekomen uit de Gereformeerde Bond.Een kruidenier die koos voor de kansel, en die veranderingen in de kerk nog altijd bekijkt door de bril van de grootgrutter.

‘Misschien wil God wel door jou werken.” Dominee Robert Eisinga (42) kijkt me vriendelijk aan. Bijna zwart haar, donkerbruine ogen, grijs jasje met van die moderne elleboogstukken erin. Ik heb net een uur zitten praten met een van de aardigste mensen die ik de laatste jaren ben tegengekomen. Hij doet me een beetje denken aan de kruidenier die de klanten uitgebreid dank u wel zegt voor de klandizie. Vorige week bedankte hij me omstandig dat ik hem belde over het interview voor Bussum Onderweg. Zojuist heeft hij me bedankt dat ik er ‘helemaal voor naar Schoonrewoerd’ heb willen rijden en dat hij me mag tutoyeren. 

Zijn blik wordt onderzoekend. “Geloof je dat?”, vraagt hij dan. “Geloof je in God?”

Vreemd genoeg is het de eerste keer in mijn leven dat een dominee dat aan mij vraagt.

 

Kruispunt

 

De aanleiding voor het gesprek is het kruispunt waarop de Bussumse wijkgemeente Sion zich bevindt. Jaap Mouissie, kerkenraadslid van Sion, lichtte dat in de vorige Bussum Onderweg al toe. Sion wil werk maken van de missionaire taak. Begin dit jaar hield deze orthodoxe gemeente een Welkom Thuis-kerkdienst, die drie keer zoveel kerkgangers trok als een normale dienst. Uit een reservefonds is nu geld geactiveerd om een tweede dominee voor acht uur per week aan te trekken, juist met het oog op die missie.

Ik wil graag weten hoe ds. Eisinga daarin staat, en bovendien wie die deeltijddominee van Sion eigenlijk is. Dus rijd ik naar het plaatsje Schoonrewoerd, midden in de Nederlandse ‘bible belt’ (de SGP is er veruit de grootste partij), waar hij woont in de schitterende pastorie naast de Nederlands Hervormde Kerk, met zijn vrouw Femke (41), hun zoons Ruben (17) en Isaäc (15) en hun dochters Ruth (16) en Rhóde (12). De bijbelse namen waren zeker op, zeg ik terwijl ik die laatste naam noteer. Maar Robert Eisinga wijst me terecht: Rhóde is de naam van de dienstmaagd die Petrus niet binnenliet nadat hij uit de gevangenis was bevrijd door een engel, zoals staat te lezen in Handelingen 12.

De kinderen zijn naar school, zijn vrouw is aan het werk. Zij is verpleegkundige. “Zij doet veel missionair werk hier, en ze helpt mij ook wel bij mijn dagelijks werk.  Femke, zo legt hij uit, ‘is mijn rem en mijn versnelling’. “Ze zegt het tegen me als ze mijn preek niet zo goed vond, en ze kan ook zeggen: zo, en nu eens wat anders doen.”

 

Scheurgemeente

Schoonrewoerd en Bussum zijn de eerste gemeenten van ds. Eisinga. In september 2009 deed hij zijn intrede in beide kerken: eerst in Schoonrewoerd, twee weken later in Bussum, waar hij acht uur per week in dienst is. Schoonrewoerd is een dubbeltje op z’n kant geweest, zegt hij. Het is een ‘scheurgemeente’. De echte zwaren onder de leden konden zich niet vinden in de fusie van de Nederlandse Hervormde kerk met de Gereformeerde Kerken en de Lutherse Kerk tot de Protestantse Kerk Nederland. Zij bouwen nu een nieuw godshuis aan de rand van het kerkdorp. “Er waren twintig, dertig leden overgebleven toen zij mij beriepen”, vertelt ds. Eisinga. “We hebben nu 532 leden. In de ochtenddienst zitten hier tweehonderd mensen, en ook de avonddiensten groeien hard. Het is een jonge gemeente, er zitten wel zo’n 80 jongeren in de banken.” Maar Eisinga zal pas echt tevreden zijn als ook degenen die wegliepen, zouden terugkeren. “Sommigen van hen hebben die stap al gemaakt. Het is zo jammer dat ze uit de PKN zijn gegaan. We komen toch allen voort uit Jezus.”

Voor Bussum wil Eisinga die groei ook stimuleren. Hij is dankbaar en blij met de opkomst tijdens de Welkom Thuis-dienst. “Sommigen zeggen dat je niet alle aandacht aan de nieuwe klanten moet besteden, maar dat je de bestaande klanten niet moet verliezen. Maar ik zeg: de bestaande klanten hebben er profijt van als er nieuwe bijkomen. Je moet de boer op. Dat is ook onze opdracht: onderwijs alle volken. De B van Buiten is voor mij net zo belangrijk als de B van Binnen en de B van Boven.”

 

Innerlijke stem

Hij beveelt een Nobo-spritsje aan bij de koffie, praat als een winkelier, vergelijkt veranderingen in de kerk met potten pindakaas (‘die lijken niet veranderd in tachtig jaar, maar ze zien er toch steeds een heel klein beetje anders uit’) en over hagelslag die niet opvalt in het schap als er maar één pak staat, maar wel als het er een heleboel zijn. Maar Robert Eisinga is dan ook van huis uit ondernemer en hij werkte als commercieel directeur bij het C1000-familiebedrijf van zijn vader. 

“Na mijn heao-opleiding in Utrecht vroeg mijn vader: wat wil je gaan doen? De winkel in? Ik heb er over nagedacht en heb ‘ja’ gezegd. Ik was 21 en de handel zal mij in het bloed. Het bedrijf groeide, maar toen heb ik al een roeping ervaren. Ja, er ik ervoer heel duidelijk God’s stem in mijn leven. Hij zei, geparafraseerd, echt tegen mij: ‘Stoppen met die winkel, ga voor Mij aan de bak.’ Een innerlijke stem, die steeds terugkwam. Zoals het in Jesaja 40 staat: bereid de weg des Heren.

Hij koos voor die weg, ging theologie studeren en werd beroepen in zijn twee huidige gemeenten. 

 

Subcultuur

Maar hoe kun je één dag per week dominee zijn in Bussum? De mensen wachten niet met doodgaan tot woensdag. Robert Eisinga schudt het hoofd. “De combinatie Bussum-Schoonrewoerd is een onmogelijke mogelijkheid. Ik heb beide gemeenten duidelijk gemaakt dat ik flexibel wil zijn. Eén keer per jaar hebben we een gezamenlijke bijeenkomst van beide kerkenraden, beide gemeenten voelen zich nu ook erg bij elkaar betrokken. Voor Sion is deze werkwijze ook een omschakeling. Ik ga ’s woensdags naar Bussum, ik bezoek er gemeenteleden, zieken, wie er behoefte aan hebben, ik heb een gespreksgroep met jongeren. Maar ik zeg niet: volgende week ben ik er weer, en over twee weken. Het kan wel weken duren voor ik er weer kom, maar er kunnen ook weken zijn dat ik er tien keer ben.

“Acht uur per week is niets. Je schrijft in die acht uur niet eens een preek. Dat duurt zestien uur! Volgens het traktement moet ik zeven preekbeurten per jaar in Sion doen. Maar daar bouw je niks mee op, met zeven keer op de kansel staan. Dus ik doe er twintig!” In de agrarische gemeenschap Schoonrewoerd kan hij het in zijn preek hebben over appels en fruitbomen. Als hij zo’n preek bewerkt voor een preekbeurt in Bussum, betrekt hij de media erbij of spreekt hij de kerkmensen aan op hun bezit: hebben we daarnaast nog wel tijd voor elkaar? 

Schoonrewoerd is een heel andere subcultuur dan Bussum. “Het is heerlijk hier bij de boeren op bezoek te gaan. Hier zijn ze op zaterdag het grind nog aan het harken. In Bussum is het leven veel gejaagder. Kan ik ook gebruiken in mijn preek: het beeld van de woestijn, dat in de Bijbel veel voorkomt. De zondag als een oase van rust in die woestijn.”

Een ander verschil tussen beide gemeenten is dat hij in Schoonrewoerd langer kan preken. “Wel 35 minuten. Van sommigen mag dat nog wel langer. Vroeger werd er drie kwartier gepreekt. In Bussum preek ik 25, 30 minuten.”

 

Hij probeert leiding te geven aan het missionair proces. “We proberen mensen van buiten de kerk naar binnen te krijgen. Voor mij ook een opgave, want ik moet er in mijn preek rekening mee houden dat ik geen woorden gebruik die buitenstaanders niet snappen. ‘Dominee, wat is barmhartigheid?’ Ik maak daar ‘warmhartigheid’ van.”

“Wij geloven in die groei en die zien we ook. Onze diensten worden beter bezocht dan voorheen. Ja, veel kerken lopen leeg. Maar wij blijven werken. Ik zou het ook heel erg jammer vinden als je straks het licht uitdoet en je hebt het niet geprobeerd.”

 

Gevangenis

Hij woont naast de kerk en laat de kerkzaal zien, de consistoriekamer, de portretten van zijn voorgangers. De ruimte onder de monumentale toren, die ooit als gevangenis werd gebruikt. 

“Mooi hè.” Hij wijst op de fruitbomen achter het huis. Maar dat hij en Femke deze prachtige pastorie nooit zullen verlaten, durft hij niet te zeggen. “Het hangt ervan af of de Here mij roept.”

Fiets maar eens langs, zegt hij bij het afscheid. “Het is een mooi tochtje vanaf Bussum. Veel mensen van Sion doen dat af en toe.”

 

Dit artikel werd eerder gepubliceerd in Bussum Onderweg, het blad van de Protestantse Gemeente Bussum. In juni 2014 nam Robert Eisinga afscheid van de wijkgemeente Sion en de Protestantse Gemeente Bussum. Sinds 2019 is hij predikant van de wijkgemeente Grote Kerk voor Gereformeerd Belijden te Gorinchem.

Copyright © 2015-2024 Martin Rep | Radboudlaan 14 | 1402 XP  Bussum