Kom naar China!

Hongkong mahjong, ergens in China, onder het toeziend oog van voorzitter Mau Zedong.

NA DE START van een Hongkong­mahjongtoernooi gooien Sjef en ik een nieuwe steen in de Nederlandse mahjongvijver. We ontdekken 'riichi', de Japanse variant van het spel. Dan komt er een onverwachte uitnodiging voor de hoofdredacteur van Mahjong News. Deel 3 van mijn mahjonggeschiedenis: kom naar China!

Ergens in 1998 pikte de verslaggever van Mahjong News (dat was ik) een interessant nieuwtje op: de Communistische Partij van China had het verbod op het spelen van mahjong opgeheven.

De communisten hadden een halve eeuw eerder het meest geliefde spel van alle Chinezen verboden omdat het slecht bekend stond. Mahjongspelers rookten, dronken en vergokten soms hun hele hebben en houwen.

Het verbod had niet echt geholpen. De Chinezen bleven mahjong spelen, met hun eigen familie-, dorps- of straatregels.

Wie niet sterk is, moet slim zijn. Noodgedwongen koos de machtige Partij voor een praktische oplossing. Voortaan mochten de Chinezen mahjong spelen wat ze wilden, als ze het maar deden volgens de richtlijnen van de Partij. Bij dat ‘Gezonde Mahjong’ mocht niet worden gerookt of gedronken en al helemaal niet gegokt. Er werden centrale spelregels vastgesteld, zoals dat hoort bij een autoritaire staat.

De verslaggever van Mahjong News (ik) verwerkte het tot een berichtje en legde het voor aan de hoofdredacteur (aan mij dus) die het doorgaf aan de webbeheerder (ik had die avond toevallig dienst) om online te zetten.

Eigenlijk vonden we het 'Japanse spel' veel leuker

Het bericht trok geen enkele aandacht. Er was, zo leek het, weer een set spelregels toegevoegd aan de talloze die al gespeeld konden worden met de blokjes van bamboe en been of plastic. Ik had bijvoorbeeld net de Italiaanse regels onder de knie gekregen en een tripje naar Milaan gemaakt om mijn kennis daarvan te testen tijdens een spelletjesdag, waar ook mensen rondliepen die waren verkleed als Darth Vader of Spiderman. Maar verreweg het leukst vond ik de Japanse spelregels, die ik oppikte na een ontmoeting met een groepje Nijmegenaren die een passie hadden voor de Japanse cultuur. Het spel was gebaseerd op de oude Chinese klassieke regels, maar met een bijzondere twist: aan het begin van het spel werd een van de stenen omgedraaid. Wie in zijn winnend spel een verwante steen had, kon daarmee extra punten scoren.  Het spel werd ‘riichi’ oftewel ‘ready’: 'klaar' genoemd omdat degene die nog één steen verwijderd was van een winnend spel, dit kon melden, met weer allerlei mogelijke bonussen als beloning. Deze variant werd beoefend door miljoenen spelers in Japan, met heel weinig onderlinge afwijkingen.

Het ‘Japanse spel’ was eigenlijk veel leuker dan Hongkong mahjong, vonden Sjef en ik. Weet je wat…? En niet veel later, begin 2000, vond het eerste Riichi Mahjong Kampioenschap van Nederland plaats, in een tot buurtcentrum verbouwde boerderij in het dorp Leusden, onder Amersfoort. Er schreven zich, dankzij Mahjong News, tien nieuwsgierige mahjongers in, die wel eens wilden kijken wat Sjef en ik nu weer voor steen in de Nederlandse mahjongvijver gingen gooien. En zo werd ik, als beste van twaalf deelnemers, de eerste Nederlands Kampioen Riichi Mahjong. Naast het Hongkongmahjongtoernooi stond voortaan in het voorjaar een tweede toernooi  op de mahjong-agenda, en omdat we er zoveel lol in hadden, besloten we elk najaar zelfs nog een tweede riichitoernooi te organiseren.

De Chinezen zetten als troef een wereldkampioenschap in

Ondertussen in China trokken de mahjongers zich niet veel aan van 't ‘Gezonde Mahjong’. Ze bleven het spelletje spelen zoals ze altijd hadden gedaan. Daarop trokken de Chinezen een nieuwe troef uit hun mouw. Met de organisatie van een echt Wereldkampioenschap Mahjong zou het nieuwe, Gezonde Mahjong over de hele wereld bekend worden als het Officiële Chinese Mahjong. Dan moesten er wel deelnemers uit de hele hele wereld komen.

Zo belandde in de loop van 2002 een bijzondere uitnodiging in de mailbox van de enige echte mahjongkrant ter wereld. De hoofdredacteur van Mahjong News werd van harte uitgenodigd om naar China te komen en mee te doen.

• De tijd: najaar 2002.
• De plaats: Ningbo, de grote Chinese havenstad waar eind negentiende eeuw het mahjongspel was uitgevonden.
• De spelregels: De officiële Chinese regels.

Natuurlijk was de hoofdredacteur vrijgesteld van het betalen van inschrijfgeld. Kon de redactie misschien meer adressen van nationale mahjongbonden verschaffen? En geef uw eigen adres ook even door svp, dan sturen we u de spelregels van dat toernooi toe.

Eindelijk zou ik, vijfenvijftig jaar na Kapitein Rob met zijn zeilschip De Vrijheid, China kunnen bezoeken. Een paar dagen later kreeg ik een pakketje in de bus met een op naam gestelde uitnodiging en de spelregelboekjes van het toernooi in het Chinese zowel als in het Engels. Ik vertaalde ze meteen en zette ze online op Mahjong News, terwijl ik ze tegelijkertijd probeerde onder de knie te krijgen.

Vervelend was wel dat het nachtelijke telefoontje uit Ningbo roet in het eten gooide.

De uitnodiging voor Mr. Martin Rep om deel te nemen aan het wereldkampioenschap in Ningbo.