De huiskamer, de wereld

Deel 9 en tevens het laatste hoofdstuk van mijn mahjong-geschiedschrijving. Thuis spelen als het ultieme mahjong.

Mahjong begint en eindigt in de huiskamer. Nergens is het zo prettig spelen als thuis, met familie of met vrienden. Liefst met lekkere hapjes en drankjes erbij. Er zijn tienduizenden gezinnen in Nederland waar mahjong wordt gespeeld, in elke denkbare variatie. Verreweg de meesten van die thuispelers moeten er niet aan denken op toernooien te spelen, tegen mensen die ze misschien niet aardig vinden of die hun te fanatiek zijn. Mijn broer Jelte schreef voor het voormalige Mahjong Magazine een serie over deze familie- en vriendengroepjes die niets mooiers konden bedenken dan onderling een hele dag, soms tot diep in de nacht, te Mahjongen. Dat werkwoord schreven ze dan met een hoofdletter.

Ja, het voormalige Mahjong Magazine. Het blad, ooit genoemd als een van de redenen om de Nederlandse Mahjong Bond op te richten, hield op te bestaan nadat de club waarbij Jelte was aangesloten, besloot de bond te verlaten. De weeffout die bij de oprichting van de bond was ontstaan – een huis voor alle mahjongspelers van Nederland, welk spelletje zij ook aanhingen – was aan het licht getreden en dat had tot ruzie geleid.

Ook Mahjong News bestaat niet meer. De Onafhankelijke Internet Mahjong Krant, die de basis had gelegd voor de Europese samen­werking en een belangrijke rol had gespeeld bij de totstandkoming van het wereldkampioenschap riichi, heeft zijn werk gedaan. Ik kreeg er genoeg van na ieder toernooi bij de organisatoren te bedelen om de uitslag en een paar fotootjes. Bovendien stonden die vaak al binnen een paar dagen op de website van de organiserende club en van de Europese Mahjong Associatie. Ik verkocht de site en de domeinnaam aan een enthousiaste Amerikaanse riichispeler die enkele mahjong­boeken op zijn naam had staan en die zich vereerd toonde mijn werk te mogen voortzetten. Scott D. Miller deed erg zijn best, maar hij had de hoeveelheid werk onderschat, zodat hij de site al binnen een paar jaar overdeed aan uitgerekend een Nederlandse mahjongspeelster die als lid van de Nederlandse Mahjong Bond was geschorst. Kort daarna werd de site ‘gesloten wegens onderhoud’. Erg is dat niet, Mahjong News heeft zijn nut bewezen en mag verder in vrede rusten.

Onze vrienden Jan en Linda Thomassetti spelen geen mahjong meer. Ze hebben besloten hun leven te wijden aan de Heer en daarbij is voor hen geen plaats meer voor werelds vermaak zoals mahjong. Daardoor kwam een einde aan een lange reeks huiskamer­wedstrijden, afwisselend in Nederland en Vlaanderen, met vrienden en familie.

Ooit was ik een mahjongspeler die zoveel mogelijk toernooien afliep in Nederland en Europa. Nu ben ik voornamelijk teruggekeerd tot de huiskamer. Dicky en ik richtten in Nijmegen met enkele vrienden een informele club op, genoemd naar de hoofdrolspeelster Miko uit de gelijknamige, razend populaire mahjong-manga. We speelden afwisselend bij elkaar thuis en hielden op de achterkant van een envelop de uitslagen en het klassement bij – het moest wel spannend blijven. Toen wij in 2011 naar Bussum verhuisden, maakten we het wat formeler. In ’t Gooi was geen club waar we riichi konden spelen. Dus we gingen op dezelfde voet voort: bij elkaar thuis spelen voor de onderlinge competitie maar dan als officiële club onder de naam Furiten, aangesloten bij de mahjongbond, zodat de leden konden meedoen aan nationale en internationale toernooien, en zich ook konden kwalificeren voor Europese en wereldkampioenschappen. 

Furiten ging aan zijn succes ten onder

Het idee van thuis spelen en toch aan een extra competitie deelnemen, sloeg zo aan dat tientallen leden van andere clubs zich ook aanmeldden bij Furiten, dat daardoor binnen de kortste keren een van de grootste mahjongclubs van Nederland werd. Furiten ging aan zijn eigen succes ten onder. Er kwam ruzie tussen leden die niet met elkaar wilden spelen. Ik hief de club op, om hem daags daarna weer op te richten, maar nu zonder dubbel­lidmaatschappen. Furiten is nu de kleinste mahjongclub van Nederland en ik streef ernaar dat zo te houden. Een paar keer per maand wordt er gespeeld, bijna altijd bij ons thuis in Bussum. Ruzie is er niet meer, wel behalen sommige van onze spelers uitstekende resultaten in belangrijke toernooien. We hebben een Pools en een Chinees lid die studeren in Groningen, en zelfs een speler die in Tokio woont. Masahiko Takahashi meldde zich als lid toen hij nog in Amsterdam werkte. Sinds hij werd overgeplaatst naar Tokio komt hij nog af en toe langs als hij de vestiging in Nederland bezoekt. En natuurlijk is Sjef Strik lid, hij doet zijn best elk jaar aan genoeg sessies mee te doen om in de Furiten-ranking te worden opgenomen. Het vaakst spelen we met Jelte en Ria.

Met de Thalys naar Parijs voor twee dagen riichi

Af en toe bezoek ik een riichitoernooi in Nederland. En als het kan in Parijs, maar dat lijkt sinds corona welhaast afgelopen. Jammer, het waren leuke weekends: vrijdagmiddag in Amsterdam op de Thalys, een paar uur later in Parijs, twee dagen riichi en zondagavond weer naar huis.

Volgend jaar wordt het wereldkampioenschap riichi voor het eerst in Japan gehouden, geheel volgens de opzet van Shigekazu Moriyama. Ik denk erover erheen te gaan – als grondlegger van het WK heb ik een open ticket om mee te spelen – en het vaderland van het riichimahjong voor de derde keer te bezoeken. In Nederland worden de mahjongactiviteiten nu geregeld door een nieuwe generatie spelers, die mij niet gekend heeft. Ze hebben de fakkel overgenomen. Mijn oude mahjongvrienden in Japan wil ik nog wel een keer terugzien, die zijn mij niet vergeten.

Thuis spelen voor Miko en Furiten

Voor de competitie spelen en toch thuis. Sinds enkele jaren beschik ik over een mahjongtafel met verlichting, die vooral bij avondlijke wedstrijden in de tuin diensten bewijst.