Hoe ik het Wereldkampioenschap Riichi won

Mijn mahjong-geschiedschrijving is bijna afgelopen. Honderdtwintig riichi­mahjong­spelers, onder wie de sterkste Japanse pro’s, zijn naar Puteaux bij Parijs gekomen voor het eerste WK riichi. Deel 8: hoe ik in de onderste regionen van de ranking eindig, en toch de grote winnaar ben.

Hiroshi Yamai stond op en wankelde als een bokser die voor de ogen van het publiek de wedstrijd wint maar zelf haast knockout gaat.  In de ene hand een fles water, in de andere een fles softdrink. Hij knikte naar de luid applaudisserende omstanders die hem als kampioen begroetten, maar hoorde het nauwelijks. Hij was uitgeput, kapot. Stuk. De finale van het wereldkampioenschap riichimahjong was één lange marteling voor hem geweest. Als de vier finalisten tussen twee spelen even mochten pauzeren, liet hij zijn hoofd bijna tot op de automatische mahjongtafel zakken en leek hij in slaap te vallen. Als je hem niet af en toe een aantekening had zien maken, zou je geloofd hebben dat hij de strijd had opgegeven. De andere drie spelers wachtten geduldig tot hij weer een beetje bij zinnen was gekomen en maakten ondertussen ook af en toe een aantekening. 

Rond de mahjongtafel met de finalisten had de cameraploeg een afzetting geplaatst. Om de omstanders op een afstand te houden en om voor zichzelf een vrije ruimte te hebben. 

Op een paar meter afstand van de tafels zaten twee referees. In de eerste plaats hoofd­scheidsrechter Sylvain Malbec, een Fransman die vrijwel onver­staanbaar Engels sprak en die met zijn ronde bril en paardenstaart niet alleen de ultieme mahjongnerd leek maar er ook een was. Sylvain had een hoofdrol gespeeld bij het schrijven van de spelregels. Een mix van Japanse en Europese riichiregels, want wij dachten nu wel dat de riichiregels overal gelijk waren, maar er waren toch flink wat kleine verschillen. De aan­wezigheid van de hoofd­scheidsrechter was vooral symbolisch en om het belang van Sylvain te onder­strepen, want com­municeren met de Japanse finalisten kon hij niet. Gelukkig zat aan de andere kant een Japanse scheids­rechter, Yukio Koriyama. De vier finalisten aan de tafel waren allen Japanners.

Achter de hekken stonden enkele tientallen toeschouwers. Twintig meter verderop, in een aangrenzende ruimte in het gemeentehuis van Puteaux, zat een groter aantal te kijken naar de beelden die vanuit de grote zaal werden gestreamd. Voornamelijk offi­cials van het World Riichi Champion­ship (WRC) en spelers die hadden meegedaan maar inmiddels waren uit­geschakeld. Zij hadden liever nog zelf gespeeld, al was het maar in een gevecht om de 99ste of de 100ste plaats, maar uit­geschakeld was uit­geschakeld. Zij konden nu meer dan twee uur lang op een groot tv-scherm de stenen van alle vier de finalisten zien en daardoor hun kansen wegen, maar mij werd het toch allemaal wat te statisch. Ik besloot een biertje te pakken, buiten op een van de terrassen aan de rue de la République. 

Het nieuws over de ramp met MH17 drong nauwelijks door

Het was zondag 20 juli 2014 in Puteaux, een van de chiquere voorsteden van Parijs. Een paar dagen eerder, op 17 juli, was tijdens de openingsparty van het eerste WRC het nieuws doorgedrongen dat vlucht MH17 van Malaysia Airlines, van Amsterdam Schiphol onderweg naar Kuala Lumpur, was neergestort in Oost-Oekraïne, maar de impact van dat nieuws was nog niet echt duidelijk; het feest werd er in ieder geval niet voor onderbroken. De broers Valérian en Quintin Thomas van de organiserende club TNT heetten iedereen welkom, scheidsrechter Sylvain Malbec gaf in zijn onverstaanbare taaltje een overzicht van de opzet van het toernooi, ik mocht als grondlegger van het WRC een korte feestrede houden en natuurlijk was er veel aandacht voor de rede­voering van Shigekazu Moriyama, de president van de Japan Professional Mahjong League (JPML), die het WRC financieel mogelijk had gemaakt en een contingent Japanse topspelers had mee­genomen naar Parijs.

Onderweg naar het terras kwam ik John Duckworth tegen, een Britse speler die er als enige niet-Japanner in was geslaagd tot de halve finale door te dringen. “Ik werd derde in de eerste sessie en tweede in de volgende”, zei hij. “Jammer, ik kwam net een paar punten te kort. Maar ik ben toch dik tevreden.” Ik had tegen John gespeeld in de derde hanchan, of sessie, op dag 1. Toen was het gelijk afgelopen met mijn kansen. John won zowat alles en na een paar spellen moest ik naar de bank om nieuwe fiches te lenen omdat ik failliet was gegaan. Veel illusies op een hoge positie in de eind­rang­schikking had ik sowieso niet gehad. Ik had trouwens al gewonnen: het eerste wereldkampioenschap riichimahjong, dat hier gespeeld werd door honderdtwintig deelnemers uit de hele wereld, was er gekomen dankzij mijn jarenlange lobbyen, duwen en trekken. Ik had het toernooi al gewonnen voordat het überhaupt was begonnen.

De continuïteit van het wereldkampioenschap was gewaarborgd 

Ik riep de ober. “Une autre bière pression, s’il vous plaît.” Ik keek naar de fonteinen die onvermoeibaar aan het spuiten waren voor het gemeentehuis. Moeders met spelende kinderen wandelden er rond. Wie van die vier Japanse finalisten straks ook de eerste wereldkampioen riichimahjong zou worden, maakte niet meer uit. Het WK was een groot succes geworden, en bovendien was gisteren de continuïteit gewaarborgd van het toernooi. In een zijzaal van het stadhuis was het WRC Committee opgericht en was de algehele leiding gelegd in handen van Gemma Collinge, het onvermoeibare riichi-wonderkind uit Engeland. De belangrijkste opdracht van het comité was de voorbereiding van nieuwe wereldkampioenschappen. Het volgende zou plaatsvinden ergens in de Verenigde Staten, beloofde David Bresnick, een van de twee Amerikaanse leden van het algemeen bestuur.

Ik had wel zin in een reisje naar New York, bedacht ik. Ik vroeg de rekening, liet een halve euro fooi op het schaaltje met de rekening liggen en wandelde het stadhuis van Puteaux weer in. Kijken wie er gewonnen had. Zou het eindelijk zijn afgelopen?

'Paris 2014' op YouTube

In het Japans: een reportage op het YouTube-kanaal van Mondo TV. 

De complete finale in beeld (twee hanchan, 1.38 uur)