kleuterscho2Vandaag geen nieuw, oud verhaal – het verhaal van vorige week, over mijn tijd aan de kleuterschool heeft zoveel reacties opgeroepen dat ik er nog even op doorga.

Kleuterschool 1951

Niet alleen op deze website, ook op Facebook kwamen heel veel reacties los op de foto die begin jaren vijftig werd gemaakt in het kleuterschooltje aan de Bleekerstraat op het Vissershop in Zaandam. Het verhaal scoorde ook een groot aantal ‘vind-ik-leuks’: tot gisteren was de score ruim 50.

Tot mijn verbazing eigenlijk. Mijn herinneringen aan mijn kleuterschooltijd zijn nogal vaag. Maar blijkbaar heeft de combinatie van die spaarzame herinneringen met het bezoek anno 2016 aan mijn oude kleuterjuf Siene Schipper-Jansen, 95 jaar inmiddels, heel wat losgemaakt.

vissershop tegelNicoline Kok schrijft op Facebook dat haar vader ook op de Vissershop-kleuterschool zat. Maar dat was niet mijn kleuterschool. De Vissershopschool was een openbare lagere school, inclusief kleuterschool, die op een centrale plek in de wijk stond. Ik zat op het christelijke kleuterschooltje in een woonhuis aan de Bleekersstraat, een schooltje dat bij velen niet bekend was. Het Vissershop was een ‘rooie buurt’, waar ‘fijnen’ zoals wij een beetje uit de toon vielen. (Op een van de ‘sprekende stenen’ die je tegenwoordig in het Vissershop vindt, is zelfs sprake van veld- en zeeslagen die zouden hebben plaatsgevonden tussen de Meidoornbuurt en het Vissershop – maar daar kan ik me weer niets van herinneren.)

Sommigen, zoals Siem Meijn, herinnerden zich op Facebook het buurthuis dat later in die woning werd gevestigd. Dat was Jeugdhaven, waar ik ook een verhaal over geschreven heb (‘Hoe de Heere mij geleidde op het Vissershop’). Siem Meijn plaatste op Facebook een foto van zijn jaar op het kleuterschooltje, inclusief ‘juf Jansen’ (de hoofdfoto boven dit verhaal). Volgens hem dateert die uit 1946-’47. Bijzonder!

En dankzij het verhaal vond ik ook oude kennissen terug. Wie deze website volgt, heeft kunnen zien dat mijn klasgenootje van toen, Ger Schaap, heeft gereageerd. Hij is het jongetje dat op de foto op schoot zit bij juf Jansen. “Via mijn dochter kreeg ik het stukje toegezonden en was zeer verbaasd”, schreef hij. “Ik heb ervan genoten en toch nog iets [teruggevonden] van een periode waarvan ik me heel weinig van kan herinneren.”

Het heerlijkst vond ik het werken met de prikpen


Eigenlijk kan ik me waarschijnlijk niet veel meer herinneren van de kleuterschool dan Ger Schaap. Ik weet wel dat het er veel schoolser aan toe ging dan tegenwoordig. Er waren zelfs twee klassen. Toen ik van de eerste naar de tweede werd ‘bevorderd’, was ik reuzetrots dat mijn vader ‘ha, tweedeklasser’ tegen me zei. In die tijd was geen sprake van door elkaar rennen of vingerverven, zoals mijn kinderen ruim twintig jaar later zouden doen. Wij zaten keurig rechtop in de bank, ik denk dat we zelfs leerden met de armen over elkaar te zitten en de vinger op te steken als we wat wilden vragen aan de juf. We leerden gekleurde papiertjes netjes op voorgedrukte plaatjes plakken, we vlochten stroken papier tot kleurige matjes. Het heerlijkst vond ik het werken met de prikpen. Je kreeg een op dun karton gedrukte tekening en een vilten matje om daaronder te leggen. Met de prikpen ging je langs de lijntjes om het plaatje los te stansen. Het drukken van het stompe punt door het karton gaf een heerlijke sensatie. Je moest de prikjes zo keurig mogelijk naast elkaar doen voor een mooi resultaat.

Zaandam en het Vissershop waren aanvankelijk voor mij een angstige omgeving. Ik kende er niemand, niemand behalve mijn neefje Herman Roode, die vier huizen verderop aan de Bleekersstraat woonde. Toen hij er een keer niet was – was hij ziek? – raakte ik in paniek en begon ik onbedaarlijk te huilen.

Ik vertelde juf Siene Jansen, die ik een paar weken geleden thuis opzocht en die nog ongelooflijk vitaal is, hoe het er in mijn herinnering aan toe ging als je jarig was. Ze knikte bevestigend toen ik vertelde dat jarige kinderen mochten kiezen welk verhaaltje de juf zou vertellen: een vrij verhaal, dat Siene bedacht terwijl zij aan het vertellen was, of het verhaal van de Wolf en de Zeven Geitjes. Wonderlijk genoeg kozen de meeste kinderen voor het enge verhaal van de wolf, al konden ze het dromen.

In het filmpje draagt Tom hetzelfde matrozenpakje als op de foto


Eigenlijk had ik gehoopt op wat meer informatie over mijn vriendje van destijds, Tom Stom, die later carrière in de politiek heeft gemaakt en raadslid en wethouder in Alkmaar werd. Hij overleed op 54-jarige leeftijd. Helaas bleven reacties over hem uit. Wel ontdekte ik gegevens over zijn loopbaan in de Amsterdamse studentenwereld dankzij deze website. Tom en ik bezochten dezelfde scholen: na de christelijke kleuterschool op het Vissershop gingen we beiden naar de lagere Ds. Lindeboomschool aan de H. Gerhardstraat in Zaandam en nadien naar het Zaanlands Lyceum.

In Amsterdam, waar hij klassieke talen studeerde, werd hij lid van de studentensociëteit Olafspoort, waar hij van 1964-’65 preses (voorzitter) was, in de tijd dat ik nog zwoegde op het lyceum.  Op de site van Olofspoort staan wat leuke foto’s uit die tijd, waar hij als vrolijke en waarschijnlijk rebelse student op staat. Ontroerend is het filmpje over hem op YouTube, gemaakt door Agnes van Menen-van Lienen, waarnaar gelinkt wordt op die pagina. 

https://www.youtube.com/watch?v=imQO1LRu7qs

tom stom

Opmerkelijk is dat er een foto in staat waar hij hetzelfde matrozenpakje draagt als op de foto die ik op deze website plaatste. Daaruit blijkt inderdaad dat wij netjes aangekleed waren in verband met de komst van de schoolfotograaf en er geen sprake was van de viering van een verjaardag. Hoe weinig ik ook van het verdere leven van mijn vriend van toen weet, ik hoop nog een keer in een artikel op mijn website terug te komen op onze vriendschap.

Een verrassende reactie van ons winkelmeisje uit die tijd


Voor veel lezers van het verhaal riep het ook herinneringen op aan de sigarenwinkel van mijn vader, aan de Meidoornstraat. En sommigen vroegen zich nieuwsgierig af of ik soms familie ben van ‘Rep de Bananenboer’ en Johnny Rep. (Het antwoord luidt ja: de ‘Bananenboer’, die een groothandel in fruit had aan de Zuiddijk als ik me niet vergis, was een broer van mijn opa Siem Rep. En die ‘bananenboer’ is weer de opa van voetballende Johnny Rep. Meer informatie over onze familierelatie op de Rep-stamboom website.)

Een verrassende reactie plaatste Agnes Bouwman op Facebook. Daarin vertelt ze dat ze als winkelmeisje heeft gewerkt bij Sigarenmagazijn Rep! Ik herinner me nog heel goed het eerste personeelslid dat mijn vader in dienst nam toen steeds meer klanten de weg vonden naar zijn sigaren- en snoepwinkel. Ze heette Agnes en als jongen keek ik vol bewondering naar haar. Ze had geblondeerd haar, ze maakte zich mooi op – ‘opdirken’, noemden we dat in die tijd – en ze was een vroege fan van Elvis Presley.  Bovenal was ze een uiterst efficiënt winkelmeisje, dat ook erg populair was bij de klanten. Maar Agnes Bouwman bleek een latere Agnes te zijn, die tien jaar later op zaterdag assisteerde in de winkel van mijn vader. Toch een leuke nieuwe kennismaking!

Copyright © 2015-2024 Martin Rep | Radboudlaan 14 | 1402 XP  Bussum